Theo thống kê của ngành nông nghiệp huyện Phụng Hiệp (Hậu Giang), năm 2023, toàn huyện trồng mới hơn 50ha, nâng diện tích sầu riêng của toàn huyện lên 513ha. Các giống chủ yếu được nông dân chọn trồng: Ri6, Monthon, Musaking. Trong tổng số diện tích sầu riêng của huyện hiện nay, chỉ có khoảng 40% đang ở giai đoạn cho trái. Nguyên nhân diện tích sầu riêng của huyện tăng mạnh trong thời gian gần đây là do sầu riêng cho giá trị kinh tế cao, đồng thời xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc.

Tuy nhiên, theo ngành chuyên môn khuyến cáo, việc gia tăng diện tích sầu riêng một cách ồ ạt, nguy cơ thừa hàng sẽ gia tăng. Ngành nông nghiệp huyện Phụng Hiệp khuyến cáo, sầu riêng đòi hỏi kỹ thuật canh tác, chi phí đầu tư cao, thời gian sinh trưởng dài, nên nông dân cần cẩn trọng khi lựa chọn loại cây trồng này.

DUY KHÁNH

Từ Tết Nguyên đán đến nay, trên địa bàn huyện Khánh Sơn (Khánh Hòa) không có mưa, nắng nóng kéo dài, chênh lệch nhiệt độ ngày và đêm lớn đã khiến cho nhiều vườn sầu riêng bị sốc nhiệt, rụng trái non. Nếu đến cuối tháng 4 này vẫn tiếp tục không có mưa, khoảng 50% diện tích sầu riêng trên địa bàn huyện sẽ thiếu nước tưới.

Rụng trái non do sốc nhiệt

Những ngày qua, nhiều người trồng sầu riêng ở thôn Tà Gụ (xã Sơn Hiệp) tất bật lo chăm sóc sầu riêng để hạn chế tình trạng rụng trái non do sốc nhiệt. Ông Bo Bo Niễng - người trồng sầu riêng ở địa phương cho biết: “Nắng nóng kéo dài từ sau Tết Nguyên đán cho đến nay. Ban ngày lên đến 38 - 390C, ban đêm chỉ 20 - 220C đã khiến cho cây sầu riêng bị sốc nhiệt. Những vườn sầu riêng đang trong thời kỳ tạo quả non trong khoảng 10 ngày trở lại đây đều bị rụng quả non, có những cây rụng tới 80 - 90% số quả. Như gia đình tôi có 1 vườn 80 cây sầu riêng bị rụng đến hơn 80% số quả”.

Tương tự, nhiều vườn sầu riêng ở Sơn Lâm, Sơn Bình, thị trấn Tô Hạp… cũng bị rụng quả do sốc thời tiết. Qua nắm bắt sơ bộ của Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Khánh Sơn, có khoảng 30% trong tổng số 1.500ha sầu riêng đang trong thời kỳ kinh doanh trên địa bàn huyện bị ảnh hưởng. Những vườn canh tác chuẩn, ra hoa, có quả sớm ít bị ảnh hưởng. Những vườn tạo quả non từ khoảng giữa tháng 4 đến nay bị ảnh hưởng nhiều do chênh lệch nhiệt độ ngày đêm lớn. Ngoài ra, người trồng sầu riêng còn lo lắng quả sầu riêng non sẽ tiếp tục bị rụng trong thời điểm mưa đầu mùa xuất hiện.

Người dân xã Sơn Hiệp tưới nước có bổ sung phân bón lá để hạn chế tình trạng rụng quả non.

Theo ông Đỗ Nhi Huy - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Khánh Sơn, người dân trên địa bàn huyện đang tập trung chăm sóc cho cây sầu riêng để tránh bị sốc nhiệt bởi nắng nóng kéo dài. Các nhà vườn đều tập trung tưới phủ toàn cây, trong thời điểm từ 6 đến 8 giờ để cân bằng nhiệt độ cho cây. Trong giai đoạn hoa xổ nhụy, đậu quả non từ 15 đến 20 ngày, người dân cần phun các loại phân bón lá theo khuyến cáo để tăng tỷ lệ đậu quả, hạn chế hiện tượng rụng trái. Bên cạnh đó, nông dân cũng cần thường xuyên thăm vườn để kiểm tra, nắm bắt diễn biến của các loại sâu bệnh, áp dụng các giải pháp đã được hướng dẫn để phòng trừ sâu bệnh hại sầu riêng…

50% diện tích có nguy cơ thiếu nước

Diễn biến thời tiết bất thường, nắng nóng kéo dài còn khiến nhiều diện tích sầu riêng trên địa bàn huyện Khánh Sơn có nguy cơ thiếu nước tưới. “Qua kiểm tra, rà soát tại các địa phương, nếu đến cuối tháng 4, đầu tháng 5 trên địa bàn huyện tiếp tục không mưa thì khoảng 50% trong tổng số gần 2.500ha sầu riêng trên địa bàn sẽ thiếu nước tưới trầm trọng. Các diện tích này chủ yếu nằm ở những khu vực trên đồi cao, xa nguồn nước như ở các thôn: Ka Tơ, Suối Me (xã Ba Cụm Nam); Tha Mang, A Thi (xã Ba Cụm Bắc); Cam Khánh, Du Oai, Ha Nít (xã Sơn Lâm); Ma O, Chi Chay, Tà Nĩa (xã Sơn Trung); Xà Bói, Tà Gụ, Liên Hiệp (xã Sơn Hiệp); Xóm Cỏ, Cô Lắc (xã Sơn Bình)… Những khu vực xảy ra tình trạng thiếu nước tưới dễ dẫn đến tranh chấp nguồn nước giữa các nông hộ”, ông Đỗ Nhi Huy chia sẻ.

Ông Tạ Quốc Phong - Chủ tịch UBND xã Sơn Bình chia sẻ: “Địa phương có 490ha sầu riêng. Trong đó, có 80ha ở những vị trí xa nguồn nước bị khô hạn; 200ha phải bơm nhiều chặng để tưới. Để ứng phó với nắng hạn, khoảng 90% nhà vườn trên địa bàn đã ứng dụng tưới tiết kiệm nước; địa phương đã tiến hành các biện pháp để tích nước tại các đập dâng, công trình thủy lợi nhỏ để giải quyết một phần nguồn nước tưới cho cây trồng. Trong cao điểm nắng hạn, chúng tôi sẽ lắp đặt các trạm bơm dã chiến để bơm nước từ sông Tô Hạp và các suối lớn trên địa bàn lên các vùng hạn…”.

Liên tục trong thời gian gần đây, lãnh đạo UBND huyện Khánh Sơn đã đi kiểm tra, chỉ đạo công tác phòng, chống hạn, thiếu nước tại 8 xã, thị trấn trên địa bàn. Theo đó, lãnh đạo địa phương đã yêu cầu phải ưu tiên nguồn nước cho sinh hoạt của người dân. Đối với nguồn nước tưới phục vụ sản xuất nông nghiệp, chủ yếu là cây sầu riêng, các địa phương trên địa bàn cần có kịch bản để điều hành, phân phối nước tưới phù hợp cho các vùng bị ảnh hưởng; tuyên truyền, vận động người dân áp dụng tất cả các biện pháp để tích nước, tưới tiết kiệm cho cây trồng. Bên cạnh đó, các địa phương phải chủ động tổ chức tưới theo cách “những nơi cao, xa nguồn nước tưới trước; thấp, gần nguồn nước tưới sau” để hạn chế hao hụt. Bên cạnh đó, tổ chức nạo vét các đập dâng, hệ thống kênh mương để tích nước, khơi thông dòng chảy; nghiên cứu lắp đặt các trạm bơm dã chiến, bơm chuyền nhiều chặng để đưa nước từ sông Tô Hạp lên tưới cho các khu vực trọng điểm thiếu nước, để giảm thiểu ảnh hưởng của nắng hạn đến cây trồng…

HẢI LĂNG

Thay vì mua sầu riêng đủ tuổi như mọi năm thì nay một số thương lái còn đến tận vườn mua sầu riêng non, lợi chưa thấy nhưng hại đã hiện hữu.

Sầu riêng là loại cây ăn trái cho thu nhập cao nên nhiều hộ nông dân ở ĐBSCL chọn trồng.

Thời gian qua, sầu riêng là loại trái cây giúp nhiều nhà nông thu về tiền tỉ khi giá liên tục neo giữ ở mức cao. Giá cao, nhu cầu tăng nên ở ĐBSCL xuất hiện tình trạng một số thương lái đến tận vườn thu mua sầu riêng non, kém chất lượng đẩy giá tăng cao rồi làm hợp đồng viết tay với người dân. Hiện giá sầu riêng Ri6 được nông dân bán xô cho thương lái ở mức từ 65.000-85.000 đồng/kg tùy loại, giảm khoảng 50.000 đồng/kg so với cách đây khoảng 1,5 tháng.

Ông Huỳnh Văn Hoảnh, Giám đốc Hợp tác xã Tân Thới 1, huyện Phong Điền, thành phố Cần Thơ, cho hay nhiều thương lái đến tận vườn thu mua sầu riêng của người dân, khi này thương lái sẽ đẩy giá tăng cao rồi làm hợp đồng viết tay với người dân. Khi đến ngày thu hoạch thương lái sẽ cắt trái khoảng 5% diện tích, sau đó chèn ép nông dân để hạ giá từ 20-30%, nếu người dân không bán thì thương lái bỏ cọc.

Ông Hoảnh chia sẻ thêm, nếu sầu riêng đã cắt một đợt trái mà muốn bán cho thương lái khác thì giá lại tiếp tục giảm từ 30-35% so với giá đã thỏa thuận trước đó. Như vậy, thua thiệt tiếp tục thuộc về người dân, điều này vô tình đã làm ảnh hưởng đến việc xây dựng thương hiệu trái sầu riêng của địa phương.

Đang thực hiện việc liên kết, bao tiêu sầu riêng cho các hộ dân, Công ty TNHH MTV Ngọc Minh - LS đã xây dựng quy trình canh tác bền vững đến các hộ dân, tổ hợp tác, hợp tác xã về kỹ thuật, chăm sóc vùng nguyên liệu, kiểm soát đầu vào phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và các quy chuẩn, quy trình đảm bảo sầu riêng an toàn, chất lượng phục vụ nhu cầu xuất khẩu.

Theo bà Chu Thị Tú Liên, Công ty TNHH MTV Ngọc Minh - LS, hiện nay, diện tích liên kết, bao tiêu sầu riêng cho các hộ dân của công ty tập trung nhiều tại xã Tân Thới, huyện Phong Điền, thành phố Cần Thơ. Công ty liên kết, bao tiêu sầu riêng của người dân để xuất khẩu nên yếu tố tiêu chuẩn, chất lượng được đặt lên hàng đầu.

Bà Liên cho biết: “Trước ngày thu hoạch từ 7-10 ngày doanh nghiệp sẽ cho cán bộ kỹ thuật xuống kiểm tra về chất lượng cũng như mang sản phẩm đi kiểm nghiệm và kiểm tra độ chín của trái đạt cơm vàng, bột ngọt thì doanh nghiệp mới thu mua. Năm nay thì cũng có một số bà con thông báo cho công ty vào thăm vườn mua sớm một chút, vì năm nay thương lái họ đi mua sớm quá, đó cũng là khó khăn cho doanh nghiệp, cũng là một cái lũng đoạn thị trường”.

Toàn tỉnh Hậu Giang có khoảng 2.500ha sầu riêng, tăng 640ha so cùng kỳ năm 2023. Trong đó có khoảng 1.000ha đang thu hoạch với năng suất trung bình 14-16 tấn/ha. Sầu riêng Ri6 chiếm 84%, Monthong chiếm 12%, các giống khác chiếm 4%. Riêng huyện Phụng Hiệp chiếm khoảng 26% diện tích trồng sầu riêng toàn tỉnh, trong đó có 30ha sầu riêng đạt chứng nhận VietGAP được doanh nghiệp bao tiêu xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc.

Là người có nhiều năm kinh nghiệm trồng sầu riêng, ông Lê Văn Sáu, ở xã Tân Bình, huyện Phụng Hiệp cho biết, vườn sầu riêng của ông có trên 1.000 gốc. Ban đầu, ông Sáu trồng sầu riêng khổ qua, nhưng giờ đây ông chọn giống Ri6 và Monthong làm chủ lực và bắt đầu chuyển sang trồng sầu riêng theo tiêu chuẩn xuất khẩu. Theo ông Sáu, sầu riêng Ri6 còn hơn 20 ngày nữa có thể thu hoạch được, tuy nhiên sắp đến ngày thu hoạch ông mới cho lái vào vườn xem trái.

Trước việc có thương lái mua sầu riêng chưa đủ tuổi ở ĐBSCL, ở góc độ nhà vườn, ông Sáu cho rằng việc bán sầu riêng sớm sẽ có hại cho vườn và làm ảnh hưởng đến thương hiệu, uy tín của sầu riêng Việt Nam trên thị trường quốc tế. Chưa tới tuổi, thành ra cơm lạt, do vậy khi sầu riêng tới tuổi ông Sáu và các nhà vườn ở địa phương mới bán cho thương lái. Đối với sầu riêng Ri6 thường sau khi xổ nhụy 90 ngày là chín, thành ra đối với nhà vườn khi xổ nhụy sẽ ghi vào sổ để biết độ tuổi của trái, thu hoạch.

Ông Sáu tâm sự: “Anh em nào không biết thì đến đây, tôi sẵn sàng tư vấn. Một là phải lên liếp trồng sầu riêng như thế nào cho có hiệu quả. Thứ hai là loại giống gì mà trồng được để xuất khẩu, bán được giá. Hiện tôi trồng sầu riêng Monthong, Ri6, Musang King. Xuất khẩu thì phải có mã số vùng trồng, ngành nông nghiệp địa phương hỗ trợ bà con ở đây rất nhiều để có thể xuất khẩu”.

Bà Nguyễn Thị Giang, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Hậu Giang, cho biết: Hiện nay, trong tỉnh chưa có trường hợp bán sầu riêng non nhưng mình vẫn khuyến cáo nông dân không vì giá cao mà thu hoạch bán trái non. Thu hoạch phải đảm bảo thời gian chín của trái cũng như chất lượng trái sầu riêng, xây dựng mã số vùng trồng theo tiêu chuẩn và yêu cầu của doanh nghiệp thu mua và xuất khẩu. Ngoài ra, nông dân nên tìm hiểu và nắm kỹ các biện pháp kỹ thuật trong canh tác cây sầu riêng. Đồng thời, cần tuân thủ các quy định về an toàn thực phẩm, đảm bảo chất lượng nông sản. Cần liên kết chặt chẽ với các doanh nghiệp thu mua, xuất khẩu để tạo mối liên kết sản xuất - tiêu thụ ổn định và bền vững…

Theo Bộ NN&PTNT, năm 2023, diện tích sầu riêng cả nước đạt khoảng 131.000ha, tăng 20% so với năm 2022, sản lượng đạt khoảng gần 1,2 triệu tấn, tăng 3,5% so với năm 2022. Cả nước hiện có 876 mã số vùng trồng và mã số cơ sở đóng gói sầu riêng đủ điều kiện xuất khẩu vào Trung Quốc, trong đó có 708 mã số vùng trồng sầu riêng được cấp phép.

Bài, ảnh: MỘNG TOÀN

Hiện nay, nhiều vườn sầu riêng trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đang trong giai đoạn xổ nhụy thì bất ngờ bị rụng hàng loạt.

Vườn sầu riêng 250 cây của gia đình anh Y Môn Niê (buôn 13, xã Cư Né, huyện Krông Búk) đã bị rụng hơn 70% số hoa đang xổ nhụy. Mặc dù cứ vài ngày anh lại pha thuốc chống rụng hoa, rụng quả non phun cho vườn cây nhưng không hiệu quả.

Theo anh Y Môn, sầu riêng là loại cây trồng khó tính, nhạy cảm với thời tiết và chịu hạn kém. Thời tiết nắng nóng gay gắt trong nhiều ngày qua, lại có xen lẫn vài trận mưa nhỏ đã khiến vườn sầu riêng của gia đình anh bị rụng hoa hàng loạt.

Anh Y Môn rầu rĩ: “Từ vườn sầu riêng chi chít hoa, chỉ trong vòng vài ngày, hoa đã rụng trắng gốc. Vụ sầu riêng năm nay, gia đình tôi cầm chắc thua lỗ".

Vườn sầu riêng của gia đình anh Y Môn Mlô (buôn 13, xã Cư Né, huyện Krông Búk) đã bị rụng hơn 70% số hoa.

Đã nhiều ngày trôi qua, nhưng ông Nguyễn Đình Linh (buôn Tar, xã Ea H’đing, huyện Cư M’gar) vẫn còn buồn vì 4 ha sầu riêng của gia đình đang trong quá trình xổ nhụy thì bất ngờ bị rụng toàn bộ hoa.

Ông Linh cho biết, từ đầu mùa vụ đến nay, gia đình ông đã bỏ ra gần 400 triệu đồng để mua phân bón và thuốc bảo vệ thực vật cho vườn sầu riêng. Do đó, để có thu, gia đình ông Linh đành phải làm hoa lại lần hai, mặc dù biết tỷ lệ thành công không cao, do mùa mưa sắp đến, khi hoa nở mà gặp mưa dầm thì sẽ bị rụng.

Giờ đây, ông Linh chỉ mong thời tiết sẽ diễn biến thuận lợi hơn để quá trình làm hoa lần hai có tỷ lệ đậu quả cao, giúp gia đình bù đắp lại công đã chăm sóc, đầu tư.

Ông Nguyễn Hắc Hiển, Chi cục Trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết, đơn vị đã nắm được thông tin nhiều vườn sầu riêng trên địa bàn các huyện: Krông Pắc, Krông Năng, Krông Búk, Cư M’gar… đang trong quá trình ra hoa thì bị rụng hàng loạt, ảnh hưởng đến năng suất, sản lượng mùa vụ.

Theo ông Hiển, người trồng sầu riêng khi phát hiện tình trạng này nên tham khảo kỹ thuật từ các nhà khoa học có uy tín, các nhà vườn có nhiều kinh nghiệm để áp dụng vào vườn sầu riêng của gia đình mình, đảm bảo cho cây phát triển tốt và đạt tỷ lệ đậu quả cao.

Trao đổi về tình trạng hoa sầu riêng đang trong quá trình xổ nhụy thì bị rụng hàng loạt, Tiến sĩ Võ Hữu Thoại, Viện trưởng Viện Cây ăn quả miền Nam cho rằng, cây sầu riêng bị rụng hoa có nhiều nguyên nhân, như: cây bị mất cân bằng dinh dưỡng; cây hình thành đọt non (chồi non); cây bị "sốc" nhiệt (nhiệt độ quá cao, quá thấp hoặc ngập úng); bị sâu bệnh hại...

Tuy nhiên, những ngày qua, trên địa bàn Đắk Lắk xảy ra tình trạng nắng nóng kéo dài, xen lẫn vài trận mưa có thể là nguyên nhân khiến nhiều vườn sầu riêng bị "sốc" nhiệt, rụng hoa hàng loạt.

Để hạn chế tình trạng này, Tiến sĩ Võ Hữu Thoại khuyến cáo, người trồng sầu riêng nên tạo thảm thực vật (thảm cỏ) trong vườn nhằm giữ độ ẩm cho đất vào mùa khô hạn, sẽ góp phần giảm hiện tượng bốc thoát hơi nước gây "sốc" nhiệt cho cây; việc tưới nước cho cây trong giai đoạn ra hoa, đậu trái cần phải duy trì đều đặn và đầy đủ.

Theo đó, giai đoạn cây ra hoa cần tưới vừa đủ ẩm, giúp hoa phát triển tốt, hạt phấn khỏe mạnh. Một tuần trước khi hoa nở cần giảm 2/3 lượng nước ở mỗi lần tưới (chu kỳ không thay đổi) để giúp hoa nở, hạt phấn khỏe, có khả năng thụ phấn, đậu quả tốt. Khi hoa đã đậu quả, tiến hành tưới tăng dần lượng nước đến mức bình thường trở lại để quả phát triển khỏe, đạt chất lượng cao.

Trong giai đoạn này, người trồng sầu riêng có thể phun nước lên tán lá để làm giảm nhiệt cho cây và tạo tiểu khí hậu mát mẻ cho vườn, thời gian phun vào buổi sáng (trước 10 giờ) hoặc buổi chiều (từ 15 - 17 giờ), không nên phun lúc trưa nắng sẽ càng làm cây bị "sốc" hơn.

Bên cạnh đó, cần kết hợp việc bón phân qua hệ thống tưới nước hoặc hòa tan tưới cho cây. Lưu ý, cần bón cân đối liều lượng phân NPK; sử dụng chế phẩm có khả năng giúp cây chống chịu với điều kiện bất lợi của thời tiết, môi trường như acid humic, fulvic, brassinosteroids, proline, acid amin/amino acid, canxi silic...

Anh Dũng

Những ngày qua, nhiều người trồng dưa hấu ở huyện Phù Mỹ (Bình Định) rất phấn khởi vì dưa hấu vụ Đông Xuân năm nay không chỉ được mùa mà còn được giá; người trồng dưa lãi 75 - 80 triệu đồng/ha.

Ở thôn Tân An, xã Mỹ Quang, anh Nguyễn Chí Tâm có thâm niên hàng chục năm làm nghề trồng dưa hấu đang dọn ruộng, làm đất để chuẩn bị trồng dưa vụ Hè Thu. Mặc dù đang bận rộn, anh Tâm vẫn vui vẻ chia sẻ: Hồi cuối tháng 1 năm nay, tôi trồng 1 ha giống dưa hấu siêu ngọt, sau hơn 2 tháng thì bắt đầu thu hoạch. Nhờ thời tiết thuận lợi, chăm sóc tốt nên cây dưa sinh trưởng, phát triển nhanh, ít sâu bệnh, cho quả nhiều, mỗi quả từ 2,5 - 3 kg. Vụ này, năng suất dưa của gia đình tôi đạt 30 tấn/ha, tăng hơn 10 tấn so với cùng kỳ. Giá bán cũng luôn duy trì ở mức 5.000 đồng/kg, tăng gấp đôi so với cùng kỳ. Với sản lượng và giá bán nêu trên, sau khi trừ chi phí gia đình tôi lãi khoảng 80 triệu đồng/ha. Nếu so với trồng lúa thì dưa hấu siêu ngọt cho hiệu quả cao hơn.

Thương lái đến tận ruộng ở xã Mỹ Quang để mua dưa hấu. Ảnh: VĂN TỐ

Ông Trần Đình Văn, Chủ tịch Hội Nông dân xã Mỹ Quang cho biết, vụ Đông Xuân năm nay, xã Mỹ Quang chỉ có 10 hộ trồng giống dưa hấu siêu ngọt với diện tích khoảng 10 ha. Nguyên nhân diện tích dưa giảm là do vụ Đông Xuân năm trước ớt được giá nên nông dân dành nhiều diện tích để trồng ớt. Hiện nay, hàng trăm hộ nông dân trong xã đang tập trung làm đất trồng dưa hấu vụ Hè Thu.

Theo ông Thái Bình Minh, Phó Chủ tịch UBND xã Mỹ Phong: Vụ Đông Xuân tuy không phải là vụ chính nhưng toàn xã Mỹ Phong trồng 45 ha dưa hấu, tập trung ở các thôn Văn Trường, Gia Hội, Vĩnh An, Phú Quang và Phú Đức. Cũng như các địa phương khác, vụ này người trồng dưa ở Mỹ Phong được mùa và giá bán ổn định. Sau khi dưa được thu hoạch đều có thương lái đến tại ruộng hoặc nhà để mua. Dưa được mùa, được giá nên người trồng dưa ai cũng vui mừng. Đây là động lực để nông dân đầu tư vào trồng dưa vụ Hè Thu.

VĂN TỐ

Thời điểm này, một số nhà vườn trồng thanh long trên địa bàn tỉnh Long An bước vào thu hoạch vụ nghịch. Dù thời tiết khô hạn nhưng nhờ áp dụng các biện pháp trữ nước, tưới nước tiết kiệm nên thanh long vẫn xanh tốt và đạt năng suất cao. Theo một số thương lái, giá thanh long tăng vọt do nắng, hạn làm giảm sản lượng trái, trong khi nhu cầu của các thị trường xuất khẩu tăng cao.

Công nhân sơ chế thanh long tại kho chứa trên địa bàn huyện Châu Thành

Toàn tỉnh hiện có hơn 7.800ha thanh long, trồng tập trung nhiều ở huyện Châu Thành, Tân Trụ, Bến Lức và TP.Tân An. Đây là loại cây có khả năng chống chịu với hạn, mặn cao, vào mùa nắng ít sâu, bệnh. Mùa khô, nguồn nước ngọt tại nhiều khu vực bị hạn chế, các nhà vườn trồng thanh long chủ động khâu bơm tưới nên vườn cây vẫn xanh tươi, cho năng suất cao. Hiện là vụ nghịch nên diện tích thanh long cho thu hoạch không nhiều, chỉ từ 20-25% tổng diện tích.

Trong tháng qua, giá thanh long ruột đỏ trên địa bàn tỉnh tăng cao. Cụ thể, thanh long ruột đỏ loại 1 được thương lái thu mua tại vườn với giá từ 35.000-37.000 đồng/kg, loại 2 từ 30.000-32.000 đồng/kg, loại 3 từ 25.000-27.000 đồng/kg, tăng hơn tháng trước từ 10.000-15.000 đồng/kg. Với mức giá này, nhà vườn có lợi nhuận khoảng 15.000 đồng/kg thanh long.

Bà Nguyễn Thị Lành (xã Phú Ngãi Trị, huyện Châu Thành) vừa thu hoạch xong 2ha thanh long, chia sẻ: “Vụ này, gia đình tôi chủ động sản xuất nghịch vụ, tuy năng suất đạt không cao bằng các vụ trước nhưng nhờ giá bán cao nên cũng có lợi nhuận khá”.

Thông tin từ Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, xác định thanh long là một trong những loại cây trồng chủ lực, có lợi thế cạnh tranh trên thị trường và mang lại giá trị xuất khẩu cao, thời gian qua, ngành Nông nghiệp tỉnh tập trung đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất. Đến nay, toàn tỉnh có hơn 4.950ha thanh long ứng dụng công nghệ cao.

Cùng với đó, để hướng đến mục tiêu sản xuất trái thanh long đạt chuẩn xuất khẩu, ngành Nông nghiệp tỉnh xây dựng được gần 950ha thanh long đạt tiêu chuẩn VietGAP. Toàn tỉnh có 228 mã số vùng trồng thanh long được cấp để xuất khẩu sang thị trường các nước: Hàn Quốc, Nhật Bản, Hoa Kỳ, Úc, New Zealand, EU, Nga, Anh, Trung Quốc.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn - Nguyễn Thanh Truyền thông tin: “Ðể nâng cao chất lượng và sức cạnh tranh của trái thanh long trên thị trường xuất khẩu, ngành Nông nghiệp tỉnh tiếp tục phối hợp các sở, ngành, các địa phương trên địa bàn tỉnh tổ chức tập huấn, hướng dẫn, chuyển giao kỹ thuật canh tác thanh long theo hướng VietGAP, GlobalGAP,… cho nông dân”.

Theo nhận định của ngành chức năng, hạn, mặn có thể sẽ kéo dài đến cuối tháng 5-2024. Do đó, nông dân trồng thanh long cần tiếp tục triển khai kế hoạch ứng phó với thiên tai bằng cách tích trữ nước ngọt và áp dụng các biện pháp phun tưới nước tiết kiệm, không để cây thanh long bị suy kiệt do thiếu nước tưới. Qua đó, bảo đảm chất lượng và sản lượng thanh long trong những vụ mùa tới./.

Bùi Tùng

Với nhiều ưu điểm như: chi phí đầu tư thấp, dễ trồng, nhẹ công chăm sóc và cho trái quanh năm, cây ca cao đã giúp nhiều nông dân ở huyện Trà Ôn và một số địa phương lân cận “sống khỏe”, có thu nhập ổn định.

Ca cao- cây trồng có giá trị kinh tế cao

Theo ngành nông nghiệp tỉnh Vĩnh Long, từ năm 2006, huyện Trà Ôn đã được chọn triển khai mô hình trồng ca cao xen canh vườn cây ăn trái (chủ yếu là vườn dừa).

Từ những hiệu quả bước đầu, giai đoạn 2011-2015, Sở Nông nghiệp- PTNT tỉnh tiếp tục thực hiện dự án phát triển cây ca cao nhằm mở rộng diện tích, hình thành vùng sản xuất hàng hóa, đưa những giống mới có năng suất cao, chất lượng tốt để đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu, đồng thời góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế cho nhà vườn.

Qua đó, diện tích trồng ca cao của huyện Trà Ôn không ngừng được mở rộng. Song song với việc hỗ trợ nông dân thực hiện mô hình, ngành nông nghiệp tỉnh cũng khuyến khích, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh tổ chức thu mua, chế biến, tiêu thụ sản phẩm từ trái ca cao.

Gắn bó với cây ca cao hơn 20 năm, ông Nguyễn Văn Suối- Chủ tịch HĐQT, Giám đốc HTX Nông nghiệp Tích Khánh (ấp Tích Khánh, xã Thiện Mỹ, huyện Trà Ôn) cho biết: “Trước đây gia đình có 30 công ruộng nhưng canh tác không hiệu quả nên tôi đã sang tỉnh Bến Tre học tập mô hình trồng ca cao. Sau gần nửa năm tìm hiểu kỹ và nhận thấy hiệu quả kinh tế, tôi về bàn bạc với gia đình và mạnh dạn chuyển đổi một nửa diện tích đất canh tác sang trồng 1.200 cây ca cao. Hiện nay, với mức giá bình quân 5.500- 8.000 đ/kg trái tươi, mỗi năm 15 công ca cao cho thu nhập gần 500 triệu đồng. Tôi cũng chia sẻ kinh nghiệm trồng ca cao cho bà con có nhu cầu và HTX bao tiêu đầu ra trái ca cao tươi rồi tách hạt phơi khô để cung ứng nguyên liệu cho các doanh nghiệp chế biến”.

Theo ông Suối, ưu điểm của ca cao so với những loại cây trồng khác đó là dễ trồng, nhẹ công chăm sóc, chi phí đầu tư thấp (chỉ khoảng 16.000 đ/cây giống) và hầu như cho trái quanh năm. Đặc biệt, đây là loại cây có thể chịu được độ mặn khá tốt và chỉ tưới nước từ 1-2 lần/tuần.

Nếu trồng ca cao chuyên canh có thể trồng dày với mật độ 80 cây/1.000m2, nhưng nếu xen canh với các loại cây trồng khác, ví dụ như dừa thì khoảng 40 cây ca cao và 20 cây dừa mỗi công. Thời gian cho thu hoạch của ca cao cũng không quá dài, từ lúc trồng đến 18 tháng tuổi cây bắt đầu ra hoa và cho lứa trái chiếng sau 2 năm.

Nếu được chăm sóc tốt, bón phân đầy đủ thì cây ở năm tuổi thứ 3 có thể cho năng suất trái 30 kg/năm. Và cứ mỗi năm sau đó năng suất tăng thêm từ 5-10 kg/cây. Đối với vườn ca cao đã trưởng thành như của ông Suối hiện tại có thể cho sản lượng trái trung bình khoảng 80 kg/cây/năm.

Để phát triển bền vững cây ca cao

Theo nhiều nông dân, ca cao được thu mua với mức giá ổn định, người trồng có thu nhập khá. Từ đây, những tổ hợp tác, HTX được hình thành, đóng vai trò đầu mối đưa cây ca cao bén rễ không chỉ tại huyện Trà Ôn mà còn ở nhiều địa phương lân cận. Trong đó, HTX Nông nghiệp Tích Khánh là đơn vị chủ chốt trong việc tổ chức sản xuất và liên kết thu mua, sơ chế, cung cấp nguyên liệu cho các doanh nghiệp.

Theo ông Nguyễn Văn Suối, thời gian qua, HTX đã liên kết sản xuất cùng các đơn vị, bà con nông dân ở nhiều địa phương như TT Trà Ôn, các xã Thiện Mỹ, Tân Mỹ, Trà Côn, Lục Sĩ Thành, Phú Thành (huyện Trà Ôn); xã Đông Thành (TX Bình Minh); các xã Ngãi Tứ, Bình Ninh (huyện Tam Bình); xã An Phú Tân (huyện Cầu Kè, tỉnh Trà Vinh)… Trong năm 2023, HTX đã trồng thêm 3.000 cây ca cao, nâng tổng diện tích vùng nguyên liệu lên đến 140ha, với 220 hộ tham gia, năng suất đạt bình quân 10 tấn/ha/năm.

Có vườn ca cao hơn 3 năm tuổi đã cho trái, chị Nguyễn Thúy Oanh (ấp Mỹ An, xã Bình Ninh, huyện Tam Bình) cho biết: “Trước đây, 5 công đất này tôi trồng cam và bưởi, nhưng không hiệu quả nên tôi chuyển sang trồng ca cao. Trồng loại cây này không mất nhiều công chăm sóc, chỉ cần bón phân, tưới nước và tỉa cành thông thoáng là tự ra trái. Hàng tuần có người của HTX đến tận vườn thu mua. Từ đầu năm đến nay, giá ca cao tăng, ở mức 8.000-8.500 đ/kg, tôi có thu nhập khá”.

Theo Chủ tịch HĐQT, Giám đốc HTX Nông nghiệp Tích Khánh, nhờ sự quan tâm giúp đỡ của ngành chức năng, địa phương đã tạo điều kiện cho HTX duy trì hoạt động hiệu quả suốt hơn 17 năm qua. Đến nay, tất cả các xã viên đều tham gia sản xuất ổn định.

Ngoài ra, với 7 tổ thu mua ca cao, HTX đã giải quyết việc làm thường xuyên cho 145 lao động, với thu nhập bình quân khoảng 3,5 triệu đồng/người/tháng. Dự kiến trong năm 2024 HTX sẽ mở rộng diện tích thêm 8ha, tương đương trồng mới 10.000 cây.

“Cây ca cao hiện đang có nhiều triển vọng. Vĩnh Long cũng có nhiều điều kiện thích hợp trồng ca cao. Nếu được quan tâm đầu tư đúng mức, thích hợp, tiềm năng phát triển đối với cây trồng này lớn. Thời gian tới, HTX sẽ từng bước mở rộng thị trường, xây dựng và quảng bá thương hiệu ca cao; ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất, giống, bảo quản sơ chế, chế biến, phòng trừ dịch hại; nâng cao năng lực cán bộ quản lý đối với cây trồng này. Bên cạnh đó, HTX cũng mong muốn được ngành chức năng hỗ trợ vốn để mở rộng vùng nguyên liệu; đầu tư sản xuất, kinh phí quảng bá thương hiệu cũng như đăng ký sản xuất theo hướng VietGAP”- ông Suối cho hay.

Theo ông Nguyễn Văn Tám- Trưởng Phòng Nông nghiệp-PTNT huyện Trà Ôn, thời gian qua, huyện khuyến khích nông dân chuyển đổi cây trồng ở những nơi phù hợp. Trong đó, cây ca cao đang có triển vọng. Từ đầu năm đến nay, giá ca cao tăng, nông dân có thu nhập khá từ mô hình này.

Để phát triển cây ca cao bền vững, cần phải đi vào chiều sâu; hướng đến hình thành chuỗi giá trị từ sản xuất đến người tiêu dùng, đồng thời cần tăng cường liên kết sản xuất với doanh nghiệp để đảm bảo ổn định đầu ra, giúp nông dân an tâm sản xuất.

Bài, ảnh: PHI LONG

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tỉnh Bình Phước vừa ban hành công văn gửi UBND các huyện, thị xã, thành phố; Đài Phát thanh - Truyền hình và Báo Bình Phước về việc chủ động chăm sóc, phòng trừ sâu, bệnh hại trên cây tiêu.

Hiện nay, cây tiêu đang giai đoạn sau thu hoạch, việc chăm sóc cây tiêu vào lúc này rất quan trọng, nhằm bù đắp một lượng dinh dưỡng cần thiết để hồi phục cây, tạo mầm hoa và cho trái ở vụ tiếp theo. Hơn nữa, đây là giai đoạn rất nhạy cảm của cây với thời tiết, các loại dịch bệnh như nấm phát sinh mạnh. Để hạn chế thấp nhất thiệt hại do sâu, bệnh gây ra và giúp cây trồng tổng hợp dinh dưỡng đầy đủ, cân đối để sinh trưởng phát triển tốt, Sở NN&PTNT đề nghị UBND các huyện, thị xã, thành phố chỉ đạo triển khai thực hiện các nội dung: Phòng NN&PTNT (phòng kinh tế), trung tâm dịch vụ nông nghiệp tăng cường kiểm tra đồng ruộng, dự báo chính xác thời điểm phát sinh sâu, bệnh để thông báo, hướng dẫn nông dân, phòng trừ kịp thời, hiệu quả.

Hướng dẫn các địa phương biện pháp canh tác (vệ sinh vườn; cắt cành, dây lươn...), chăm sóc, bón phân tập trung, cân đối để cây tiêu sinh trưởng phát triển tốt, tăng khả năng chống chịu sâu bệnh, đảm bảo năng suất, sản lượng.

Người trồng tiêu ở xã Tân Tiến, huyện Bù Đốp chăm sóc vườn tiêu - Ảnh: VĐ

Truyền thanh cơ sở tăng cường thông tin diễn biến tình hình phát sinh, mức độ gây hại của các đối tượng sâu bệnh hại cây tiêu, biện pháp kỹ thuật phòng trừ để nông dân áp dụng.

Các xã, phường, thị trấn đôn đốc nông dân thường xuyên tự kiểm tra ruộng, vườn của gia đình, theo dõi chặt chẽ diễn biến của các đối tượng sâu, bệnh để phòng trừ kịp thời, theo khuyến cáo của cơ quan chuyên môn.

Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật chủ động phối hợp với đơn vị chuyên môn các huyện, thị xã, thành phố tăng cường công tác kiểm tra, phát hiện, dự tính, dự báo thời gian phát sinh và mức độ gây hại của sâu, bệnh trên địa bàn; theo dõi chặt diễn biến thời tiết, tình hình sinh trưởng, tình hình sinh vật gây hại trên cây tiêu để chủ động hướng dẫn biện pháp phòng trừ sâu, bệnh kịp thời, hiệu quả. Đồng thời phối hợp với Thanh tra sở và địa phương tăng cường công tác kiểm tra hoạt động kinh doanh, buôn bán thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) trên địa bàn, phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm kinh doanh thuốc BVTV không rõ nguồn gốc, không đảm bảo chất lượng.

Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp tỉnh chủ động, phối hợp địa phương thực hiện tuyên truyền, tập huấn, phổ biến các tiến bộ khoa học - kỹ thuật trong chăm sóc và phòng trừ dịch hại. Chủ động phối hợp Đài Phát thanh - Truyền hình và Báo Bình Phước thông tin tuyên truyền về thời gian các đối tượng sinh vật gây hại cao điểm, thời điểm tốt nhất để nông dân chủ động phòng trừ bằng các loại thuốc BVTV đặc hiệu và sử dụng thuốc BVTV theo nguyên tắc “4 đúng” đảm bảo an toàn hiệu quả.

Đài Phát thanh - Truyền hình và Báo Bình Phước phối hợp với Sở NN&PTNT, UBND các huyện, thị xã, thành phố tích cực đưa tin về nội dung hướng dẫn chăm sóc, phòng trừ dịch bệnh trên cây tiêu để nông dân biết và thực hiện.

Vân Anh

Mã số vùng trồng chính là “tấm vé thông hành” để đưa nông sản Ea Kar (tỉnh Đắk Lắk) vươn xa, nâng cao giá trị, vị thế của ngành nông nghiệp địa phương. Để lợi thế này thực sự trở thành cơ hội đưa nông sản Ea Kar "xuất ngoại" là bài toán đòi hỏi địa phương và chính nông dân phải tìm câu trả lời.

“Hộ chiếu” cho nông sản

Những ngày này, vườn vải của gia đình ông Lê Văn Long (thôn 5, xã Ea Sar) đang tấp nập người thu hái, đóng gói, vận chuyển vì quả vải đã chín đỏ.

Trên bình diện chung của xã, vụ vải năm 2024, nông dân bị mất mùa do ảnh hưởng của thời tiết, năng suất giảm từ 30 - 50% so với mọi năm, nhưng vườn vải của nhà ông Long vẫn sai trĩu quả, ước đạt từ 100 - 120 tấn.

Ông Long càng phấn khởi hơn bởi năm nay giá bán quả vải cao hơn nhiều so với niên vụ 2023. Hiện tại, vải loại 1 đang được mua tại vườn với giá khoảng 50.000 đồng/kg.

Theo ông Long, chính việc tuân thủ quy trình chăm sóc cây vải theo tiêu chuẩn VietGAP và được cấp mã số vùng trồng cho diện tích hơn 12 ha đã giúp vườn vải của gia đình phát triển ổn định.

Vườn vải của gia đình ông Lê Văn Long (thôn 5, xã Ea Sar) được quy hoạch bài bản, phát triển theo hướng bền vững.

Xã Ea Sar hiện có trên 360 ha vải. Nhiều hộ liền kề đã liên kết trồng vải, ứng dụng công nghệ tưới tự động, tưới nhỏ giọt tiết kiệm nước, sử dụng thiết bị bay không người lái để phun thuốc. Từ đó, hình thành vùng sản xuất chuyên canh tập trung theo cánh đồng mẫu lớn để xây dựng mã số vùng trồng, liên kết theo chuỗi giá trị, tạo cơ hội đưa nông sản địa phương xuất ngoại.

Đến nay, toàn xã đã có 1 tổ hợp tác, 1 hợp tác xã và 3 hộ được cấp 4 mã số vùng trồng cây vải, với tổng diện tích 47 ha và 1 mã số cây nhãn với diện tích 16 ha.

Thực tế cho thấy, những hộ trồng, chăm sóc cây vải theo quy trình VietGAP và đã được cấp mã số vùng trồng thì vườn cây phát triển ổn định, bền vững hơn và giữ được sản lượng cao hơn những hộ khác.

Với lợi thế của vải chín sớm, các hộ trồng vải trên địa bàn xã Ea Sar không phải lo lắng về vấn đề tiêu thụ, bởi đã được các doanh nghiệp, thương lái trong và ngoài tỉnh đến thu mua tại vườn. Phát huy vai trò kết nối, hằng năm, UBND xã Ea Sar đã tổ chức các hội nghị liên kết tiêu thụ vải có sự tham gia của “4 nhà”.

Ông Nguyễn Hữu Toàn, đại diện Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Ngân Anh (tỉnh Lào Cai) cho hay, khi vụ vải năm 2024 bắt đầu thu hoạch, ông đã đến xã Ea Sar và một số xã lân cận của huyện Ea Kar để khảo sát thực tế và dự kiến mua 300 tấn vải xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc. Công ty ưu tiên mua vải loại 1 với giá cao hơn thị trường khoảng 3.000 đồng/kg tại những vườn trồng theo quy trình VietGAP hoặc đã được cấp mã số vùng trồng.

Còn nhiều việc cần làm

Để được cấp mã số vùng trồng, nông dân cần đáp ứng các tiêu chí đối với sản phẩm, như: sản xuất bảo đảm an toàn, kiểm soát sinh vật gây hại, ghi chép sổ tay canh tác hoặc nhật ký đồng ruộng, truy xuất nguồn gốc sản phẩm…

Nắm bắt những quy định đó, các ngành chức năng của huyện Ea Kar đã khuyến khích, hỗ trợ nông dân tuân thủ quy trình chăm sóc, bảo đảm nông sản khi cung cấp ra thị trường đạt yêu cầu, đồng thời hướng dẫn các chủ thể hoàn thiện hồ sơ sản phẩm.

Bà Ninh Thị Hoa, Chi cục Phó Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật - Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Các mã số vùng trồng cần được sử dụng đúng mục đích, đúng pháp luật, tránh tình trạng mua bán hoặc bỏ bê bởi phía Trung Quốc chỉ kiểm tra sau khi được gắn mã. Vì vậy, việc liên kết chặt chẽ từ khâu trồng, chăm sóc, thu hoạch, tiêu thụ sản phẩm, tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của thị trường nhập khẩu là cơ sở quan trọng đưa nông sản huyện Ea Kar xuất ngoại”.

Nhờ vậy, đến nay huyện Ea Kar đã có bốn sản phẩm, gồm: vải thiều, nhãn hương chi, sầu riêng, khoai lang đã được gắn mã vùng trồng, với tổng diện tích trên 579 ha.

Đây là cơ sở cho các hợp tác xã, tổ hợp tác, nông dân ký kết hợp đồng với các doanh nghiệp sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, đưa nông sản Ea Kar xuất khẩu.

Tuy nhiên, mã vùng trồng của các mặt hàng nông sản trên địa bàn huyện Ea Kar chủ yếu mới được cấp năm 2023 và giá trị gia tăng từ việc được gắn mã vùng trồng đối với sản phẩm của nông dân chưa thể hiện rõ nét.

Chính vì vậy, để nông dân thực sự “mặn mà” với việc tuân thủ quy trình canh tác, làm cơ sở được cấp mã vùng trồng, bên cạnh công tác tuyên truyền, vận động, tổ chức tập huấn, hội thảo đầu bờ, các ngành, đơn vị chức năng của huyện đã tiến hành kiểm tra, đánh giá việc duy trì mã vùng trồng, nhắc nhở các chủ thể hướng đến sản xuất bền vững.

Theo Chi cục trưởng Chi cục Quản lý chất lượng nông – lâm sản và thủy sản (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) Trần Ngọc Trịnh, mã vùng trồng là một trong những cơ sở để xây dựng thương hiệu, nâng cao chất lượng sản phẩm một cách bền vững nhằm đưa các mặt hàng nông sản thế mạnh của huyện Ea Kar xuất ngoại.

Để tận dụng lợi thế của mã vùng trồng, gia tăng giá trị cho các sản phẩm chủ lực thì yếu tố quan trọng là sự minh bạch giữa người sản xuất, doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Trong đó, nông dân cần minh bạch, tự giác tuân thủ quy trình sản xuất sạch, thu hái, bảo quản sản phẩm đạt yêu cầu để sản phẩm khi xuất khẩu không bị “quay đầu”.

Nguyễn Xuân

ĐBSCL bước vào đợt cao điểm nắng nóng, hạn mặn làm ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt và hoạt động canh tác của người dân. Do đó, nhu cầu về sử dụng các sản phẩm phân bón, thuốc bảo vệ thực vật cho cây lúa, rau màu và cây ăn trái để cây tăng sức đề kháng, chống chịu với các diễn biến bất lợi của thời tiết là vấn đề được nhà nông quan tâm hiện nay. Nhất là việc hài hòa bài toán kinh tế, cân đối yếu tố môi trường và đảm bảo thu nhập bền vững cho nông dân.

Tăng nhu cầu dinh dưỡng

Trước diễn biến thời tiết khắc nghiệt, việc cân bằng các yếu tố dinh dưỡng mà vẫn đảm bảo hài hòa các yếu tố môi trường, chi phí đầu tư và lợi nhuận được bà con nông dân ở ĐBSCL quan tâm. Theo ông Thái Hồng Khanh, chủ Đại lý Kinh doanh phân bón, thuốc bảo vệ thực vật Thái Hồng Khanh, xã Long Khánh, thị xã Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang, 90% khách hàng của Đại lý là nông dân chuyên canh tác sầu riêng trên địa bàn thị xã, 10% còn lại phục vụ các loại cây trồng khác. Trong 2 năm trở lại đây, giá sầu riêng tăng cao nên nhu cầu sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật để dưỡng cây, chăm trái, đảm bảo năng suất cũng tăng lên. Người dân không ngại đầu tư cho vườn cây, nhất là sử dụng các sản phẩm hữu cơ, sinh học để cung cấp dưỡng chất cho cây và ngăn ngừa dịch bệnh. Nhà vườn cũng quan tâm nhiều hơn đến việc sử dụng các sản phẩm thân thiện môi trường để đảm bảo chất lượng trái.

Nông dân thị xã Giá Rai, tỉnh Bạc Liêu canh tác lúa theo mô hình ruộng mẫu do Lộc Trời triển khai. Ảnh: CTV

Theo ông Trương Văn Thình, Đại lý kinh doanh phân bón, thuốc bảo vệ thực vật Thình Tuyền, huyện Châu Thành A, tỉnh Hậu Giang, trước đây, khách hàng của đại lý chủ yếu là nông dân trồng lúa. Nay nhiều nông dân chuyển đổi sang trồng cây ăn trái như cam, bưởi, chanh và sầu riêng. Hiện nay lúa và trái cây đều có giá nên nông dân cũng yên tâm hơn. Tuy nhiên, trong giai đoạn thời tiết nắng nóng, cây ăn trái thường gặp các loại dịch bệnh như vàng lá, thúi rễ, các bệnh tuyến trùng, sốc nhiệt… làm ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng. Nhờ sự hỗ trợ của cơ quan khuyến nông địa phương nên nông dân đã có kinh nghiệm xử lý các dịch hại trên cây trồng, chú trọng sản xuất theo hướng thân thiện môi trường và được cấp mã vùng trồng để đảm bảo nguồn gốc xuất xứ nông sản đầu ra. Đặc biệt, nông dân hiện nay không có tâm lý lạm dụng phân thuốc mà thường sử dụng theo các giai đoạn sinh trưởng phát triển của cây, hoặc trong tình huống có xảy ra dịch bệnh theo khuyến cáo của ngành chức năng.

Thời gian qua Công ty CP Tập đoàn Lộc Trời, ngành Vật tư nông nghiệp Lộc Trời (LTV) cùng với các thành viên khác trong hệ sinh thái nông nghiệp Lộc Trời luôn nỗ lực nghiên cứu để xây dựng và phát triển bộ sản phẩm chăm sóc và bảo vệ cây trồng hài hòa ba yếu tố sinh học - hữu cơ - hóa học, giúp giảm dần lượng hóa chất xuống đồng ruộng, tối ưu chi phí cho bà con nông dân, bảo vệ môi trường, góp phần hoàn thiện bộ giải pháp canh tác toàn diện cho từng loại cây trồng và hướng đến mục tiêu phát triển bền vững mà tập đoàn đã cam kết. Theo đó Lộc Trời triển khai ruộng mẫu để áp dụng bộ giải pháp canh tác toàn diện; nông dân tham gia vào ruộng mẫu với diện tích tối thiểu 5ha. Tính đến vụ lúa đông xuân 2023-2024 Lộc Trời triển khai được hơn 600 điểm ruộng mẫu trên khắp cả nước và tập trung chủ yếu ở ĐBSCL. Theo ông Phạm Văn Phước, cán bộ phụ trách ruộng mẫu Lộc Trời, trước đây nông dân tự sử dụng phân thuốc, sử dụng theo kinh nghiệm canh tác truyền thống là chính, khi dịch hại xảy ra thường lúng túng trong khâu xử lý. Khi tham gia ruộng mẫu Lộc Trời, nông dân canh tác theo quy trình chuẩn, tối ưu hóa việc sử dụng sản phẩm trên cây lúa theo từng giai đoạn để cho năng suất tối đa. Ruộng mẫu được quản lý chặt chẽ đảm bảo mục tiêu giảm phân bón hóa học, tăng sử dụng các giải pháp sinh học, hữu cơ, giảm thiểu ô nhiễm môi trường và đảm bảo lợi nhuận cho nông dân thông qua việc tăng năng suất vào cuối vụ.

Cân bằng nhiều giải pháp

Trước các yếu tố bất lợi về thời tiết, tình hình sản xuất của nông dân ở nhiều nơi vùng ĐBSCL đều chịu không ít ảnh hưởng do nắng nóng, hạn mặn, đòi hỏi nhà nông có giải pháp canh tác phù hợp.

Bên cạnh việc cung ứng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, ông Thái Hồng Khanh ở thị xã Cai Lậy còn có 1ha sầu riêng được trồng từ năm 2000-2005. Theo ông Khanh, năm 2019, 2020 mặn xâm nhập và nhiều nơi người dân chưa có kinh nghiệm để xử lý mặn nên có vườn ảnh hưởng 10-20% số cây chết cũng có vườn lên đến 50-70%. Năm nay qua nghe báo, đài dự báo từ 5-6 tháng trước về hạn mặn có khả năng xâm nhập vào ĐBSCL nên nhà vườn trên địa bàn đã chủ động bổ sung các giải pháp về cung cấp phân hữu cơ cho cây, các hoạt chất sinh học để hỗ trợ cây kháng mặn. Do nằm sâu trong đất liền nên hiện nay, bà con trong khu vực chưa chịu tác động bởi hạn mặn hay thiếu nước tưới tiêu. Song, trước tình hình nắng nóng kéo dài, từ tháng 11-12 âm lịch năm 2023 đến này, nhà vườn không phun thuốc diệt cỏ trong vườn để đảm bảo giữ ẩm độ cho vườn cây, hạn chế sự thoát hơi nước, bổ sung phân bón sinh học, lân, tăng sức đề kháng giúp ngăn ngừa diễn biến bất lợi từ thời tiết.

Theo ông Phạm Văn Phước, hiện nay, Lộc Trời đã triển khai được nhiều ruộng mẫu ở các vùng khó khăn như huyện Càng Long, tỉnh Trà Vinh, thị xã Ngã Năm, tỉnh Sóc Trăng, thị xã Giá Rai, các huyện Hòa Bình, Vĩnh Lợi, tỉnh Bạc Liêu… là những vùng giáp với khu vực hạn mặn và có nước lợ. Mỗi vùng miền điều kiện khác nhau, bộ giải pháp canh tác sẽ được Lộc Trời điều chỉnh sao cho phù hợp để giải quyết các vấn đề về hạn mặn, phèn, tăng sức đề kháng cho cây trồng. Quan trọng là cân bằng giữa việc giảm sử dụng các sản phẩm hóa học, tăng sử dụng các chất hữu cơ cho cây trồng. Qua đó đảm bảo nông dân ở các vùng canh tác có điều kiện khó khăn hơn vẫn đảm bảo giảm chi phí đầu tư, đạt năng suất ổn định, vừa giảm phát thải khí nhà kính, giảm ô nhiễm môi trường và gia tăng lợi nhuận.

MINH HUYỀN

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Cà Mau có tổng 98.600 con heo, 3,2 triệu con gia cầm. Thời tiết nắng nóng, sức đề kháng của đàn vật nuôi yếu, khiến chúng dễ bị nhiễm bệnh. Chính vì thế, người nuôi cần tuân thủ các biện pháp phòng bệnh cho đàn vật nuôi theo khuyến cáo của ngành chức năng.

Theo thống kê từ Chi cục Chăn nuôi và Thú y, từ đầu năm đến nay có 2.481 con heo bị bệnh thông thường, chết 839 con. Ðối với bệnh dịch tả heo châu Phi, đã xảy ra 14 ổ dịch tại 12 xã và 2 thị trấn của 5 huyện; không phát sinh bệnh trên gia cầm.

Mặc dù tình hình bệnh trên đàn vật nuôi được kiểm soát tốt và không gia tăng, nhưng không vì thế mà ngành chăn nuôi lơ là, chủ quan. Bà Huỳnh Thị Ái Xuyên, Phó trưởng phòng Quản lý dịch bệnh, Chi cục Chăn nuôi và Thú y, cho biết: “Trong thời gian qua, ngành luôn đẩy mạnh các biện pháp tuyên truyền, hướng dẫn cơ sở chăn nuôi áp dụng nghiêm ngặt các biện pháp an toàn sinh học, tổ chức giám sát dịch bệnh chủ động tại cơ sở; thường xuyên vệ sinh, sát trùng bằng vôi bột, hoá chất, tiêu độc tại các khu vực nuôi và khu vực nguy cơ cao (như các chợ, điểm buôn bán, giết mổ gia súc, gia cầm,...) để tiêu diệt các loại mầm bệnh ngoài môi trường”.

Ðược cán bộ khuyến nông xã tuyên truyền các biện pháp phòng bệnh trên đàn heo nuôi, chị Danh Thị Cuôn, Ấp 6, xã Khánh Hoà, huyện U Minh, luôn giữ gìn vệ sinh chuồng trại và đảm bảo nguồn thức ăn an toàn.

Bên cạnh đó, người nuôi còn được lưu ý, khi mua con giống cần mua ở những địa chỉ uy tín, đảm bảo nguồn gốc rõ ràng, có giấy chứng nhận kiểm dịch của cơ quan thú y. Ðặc biệt, con giống mới mua về cần được nuôi cách ly trước khi nhập đàn từ 15-20 ngày.

Chị Nguyễn Thị Tuyền, ấp Khánh Tư, xã Ðông Thới, huyện Cái Nước, chia sẻ: “Tôi nuôi được vài chục con gà, vịt. Ngoài lấy trứng, tôi còn bán gà, vịt thịt cho bà con lối xóm, chính vì thế tôi luôn chọn con giống khoẻ mạnh, tiêm ngừa vắc xin đầy đủ, chuồng nuôi thì vệ sinh sạch sẽ, thông thoáng”.

Ðể phòng bệnh cho đàn heo, cũng như đàn gia cầm trong thời điểm hiện nay, bà Huỳnh Thị Ái Xuyên khuyến cáo giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh trên đàn heo, khi phát hiện có hiện tượng heo bệnh, chết bất thường cần báo ngay cho cơ quan thú y và chính quyền địa phương để có biện pháp xử lý kịp thời, không để dịch bệnh lây lan diện rộng. Ðồng thời, tích cực tuyên truyền, vận động gia đình và những người xung quanh cần nêu cao tinh thần trách nhiệm trong việc thực hiện "5 không”: không giấu dịch; không mua bán, vận chuyển gia súc, gia cầm mắc bệnh; không giết mổ, tiêu thụ thịt gia súc, gia cầm bệnh, gia súc, gia cầm chết; không vứt gia súc, gia cầm chết ra môi trường; không sử dụng thức ăn dư thừa chưa qua xử lý nhiệt để cho heo ăn.

Ngoài ra, người nuôi nên kiểm soát chặt chẽ việc xuất - nhập đàn, nuôi cách ly, kiểm soát người vào khu vực chăn nuôi; nên chăn nuôi theo phương thức “cùng vào - cùng ra”. Tiêm phòng định kỳ, đầy đủ, đúng lịch các loại vắc xin cho đàn vật nuôi như: vắc xin dịch tả heo cổ điển, tai xanh, lở mồm long móng, suyễn heo, phó thương hàn, tụ huyết trùng trên heo; cúm gia cầm, dịch tả vịt, đậu trên gia cầm./.

Quỳnh Anh

Anh Phan Thanh Bình (39 tuổi, ngụ ấp Mỹ Lợi C, xã Mỹ Tú, huyện Mỹ Tú, tỉnh Sóc Trăng) sở hữu trại rắn hổ mang ngàn con. Mô hình hiệu quả này mỗi năm giúp anh xuất bán hàng nghìn con rắn giống, hàng tấn rắn thương phẩm, đem lại thu nhập trên 1 tỉ đồng.

Anh Bình kiểm tra rắn trong trang trại.

Tiên phong nuôi loại mãng xà ở Sóc Trăng, anh Bình đã xây dựng được cơ sở chuyên canh rắn hổ mang rộng 400m2 với hơn 1.500 chuồng rắn, sức chứa được 10.000 con rắn giống và rắn thương phẩm. Dắt chúng tôi tham quan trại nuôi rắn, hàng ngàn chuồng rắn được xây dựng theo dạng hộc nhỏ, thiết kế lưới mắt nhỏ giúp không gian thoáng, bên trong đổ lớp đất kho dày khoảng 5cm để rắn trú ngụ. Để thành công, bắt buộc phải đầu tư nuôi riêng từng con, dù chi phí đầu tư mỗi chuồng nuôi trung bình 100.000-150.000 đồng, nhưng hiệu quả cao hơn so nuôi tập trung nhiều con trong một khu lớn.

Theo anh Bình, lựa chọn nuôi các loại vật nuôi hoang dã để phát triển kinh tế là hướng đi riêng biệt, ít “đụng hàng”, nên trước đây anh đã từng nuôi ba ba, nuôi trăn. Nhưng được một thời gian thì thị trường bão hòa, khó khăn đầu ra nên dẫn đến thu nhập không cao. Tình cờ biết được mô hình nuôi rắn hổ mang nên anh tìm hiểu và quyết định chuyển đổi sang mô hình nuôi rắn. “Sau khi tìm hiểu, tôi nhận thấy khi đó ở miền Tây chưa có nhiều người nuôi, nhu cầu tiêu thụ tại nhà hàng, quán ăn nhiều. Vậy nên tôi quyết định cải tạo chuồng trăn, tìm mua rắn giống nuôi thử nghiệm”, anh Bình kể. Năm 2015, anh mua 70 con giống tại trại nuôi ở tỉnh Vĩnh Long với giá 100.000-120.000 đồng/con. Nhưng do chưa có kinh nghiệm, cũng như nguồn giống trôi nổi nên rắn giống chết hơn một nửa. Không nản lòng, với kỹ thuật được đúc kết trong quá trình nuôi, anh còn miệt mài tìm tòi, cập nhật thông tin trên mạng và đến các trại nuôi rắn để học hỏi. Từ đó xây dựng chuồng nuôi hợp lý và áp dụng kỹ thuật phù hợp hơn trong quá trình nuôi và thành công.

Từ số lượng vài chục con giống ban đầu, đến nay anh đã nhân đàn thành công, sở hữu đàn rắn lên đến hàng chục ngàn con, trong đó hơn 1.300 con rắn bố mẹ và hơn 3.000 con rắn giống. Theo anh Bình, rắn hổ mang nhẹ công chăm sóc, là loại động vật hoang dã nên ít dịch bệnh, thị trường tiêu thụ mạnh, giá trị kinh tế cao, thu lợi nhuận cao... Do rắn hổ mang là động vật hoang dã nên khi nuôi cần phải đăng ký với Chi cục kiểm lâm để đảm bảo tính an toàn, xây dựng chuồng nuôi đạt chuẩn theo quy định, đảm bảo an toàn cho cả người nuôi và mọi người xung quanh... Là vật nuôi khá nguy hiểm, nên các khu chuồng nuôi được anh xây dựng biệt lập với các hộ dân lân cận. Mỗi khu đều được xây dựng kiên cố bằng bê tông, có cửa khóa chắc chắn. Rắn giống được nuôi trong chuồng, riêng rắn bố mẹ được nuôi trong hộc che chắn kỹ bằng lưới sắt mắt nhỏ. Nơi rắn ở phải khô ráo, thoáng mát, không bị dột nước, đảm bảo nhiệt độ ổn định 30-32 độ C. Anh Bình còn phân chia thành các khu nuôi riêng biệt để dễ quản lý và chăm sóc, với tổng cộng 4 khu vực chuồng nuôi, như khu nuôi dưỡng rắn giống, nuôi rắn thương phẩm, nuôi rắn giống bố mẹ, nuôi rắn sinh sản.

Rắn hổ mang là loài dễ nuôi, ít công chăm sóc. Khoảng 5 ngày cho rắn ăn một lần bằng thịt vịt con hoặc bổ sung cá rô phi. Mỗi con rắn nặng 1,5-2kg tốn 0,2-0,3kg mồi ăn. Tuy nhiên, người nuôi cần chú ý bổ sung men tiêu hóa thường xuyên cho đàn rắn, tránh bệnh đường ruột. Sau khi cho ăn phải tiến hành vệ sinh chuồng trại sạch sẽ. Theo anh Bình, môi trường ở miền Tây rất thích hợp nuôi rắn hổ mang vì thời tiết nóng nên thời gian ngủ đông của rắn được rút ngắn hơn so với các tỉnh phía Bắc. Mỗi năm, anh chỉ cho rắn ngủ đông hơn 1 tháng. Hết thời gian ngủ đông, anh sẽ cho rắn ăn khoảng 5-6 cữ mồi thì bắt đầu cho giao phối. Để nhân đàn, anh chọn cách tự phối giống chứ không mua từ bên ngoài vừa tiết kiệm chi phí, lại quản lý được chất lượng. Vào tháng 9, tháng 10 âm lịch, khi thấy đàn rắn có dấu hiệu bỏ ăn, di chuyển nhiều thì đem cho phối giống. Sau khoảng 45 ngày, mỗi rắn cái đẻ 20-25 trứng. Ổ trứng được đem ấp ở khu riêng, khi nở lại tiếp tục được chuyển sang khu nuôi rắn con. Rắn nuôi chừng 5 tháng đạt 0,5-0,6kg được đưa lên khu nuôi thương phẩm.

Hiện thương lái thu mua rắn loại 1 trọng lượng từ 1,6kg trở lên với giá 600.000-650.000 đồng/kg. Mỗi năm, trang trại của anh Bình bán ra thị trường gần ba tấn rắn thịt, hàng nghìn rắn giống. Sau khi trừ chi phí, anh thu lãi gần 1 tỉ đồng. Bằng sự gan dạ và nhẫn nại, anh Bình đã thành công khi thuần phục được loài vật nuôi nguy hiểm này để tăng lợi nhuận “khủng” cho gia đình. Theo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Mỹ Tú, trại rắn của anh Bình tuân thủ các quy định về chăn nuôi động vật hoang dã, an toàn và biệt lập. Đây là mô hình kinh tế hiệu quả của địa phương, đem thu nhập cao cho nông dân.

Bài, ảnh: NGUYỄN TRINH

Tỉnh Hậu Giang nằm ở vùng đồng bằng sông Cửu Long, được biết đến với tiềm năng lớn trong lĩnh vực nông nghiệp, trong đó có chăn nuôi. Qua nhiều năm, việc phát triển chăn nuôi bền vững đã trở thành một trong những ưu tiên hàng đầu của tỉnh, mang lại cơ hội phát triển kinh tế và cải thiện đời sống cho người dân.

Cán bộ thú y phun thuốc khử trùng để đảm bảo môi trường sống an toàn cho đàn vật nuôi.

Tăng cường kiểm soát dịch bệnh, nhập lậu

Hiện nay, tỉnh ta đang tăng cường ngăn chặn nhập lậu, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật; kiểm soát tốt dịch bệnh, phát triển chăn nuôi bền vững, tăng cường công tác quản lý, kiểm soát giết mổ động vật để đảm bảo an toàn dịch bệnh, an toàn thực phẩm.

Để giúp người chăn nuôi ổn định phát triển sản xuất, nhất là với chăn nuôi gia súc, thực hiện Chỉ thị số 29/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc ngăn chặn nhập lậu, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật; kiểm soát tốt dịch bệnh, phát triển chăn nuôi bền vững, bảo đảm nguồn cung thực phẩm, UBND tỉnh Hậu Giang đã yêu cầu các sở, ngành và UBND các huyện, thị xã, thành phố chỉ đạo, thực hiện tốt một số giải pháp cấp bách cũng như lâu dài nhằm ổn định phát triển chăn nuôi trên địa bàn tỉnh. Triển khai thực hiện đồng bộ, kịp thời, hiệu quả các giải pháp ngăn chặn nguy cơ xâm nhiễm dịch bệnh do vận chuyển, buôn bán, tiêu thụ động vật, sản phẩm động vật không rõ nguồn gốc, trái phép vào địa bàn tỉnh, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến công tác phát triển chăn nuôi, an toàn thực phẩm và sức khỏe cộng đồng.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tỉnh đã có văn bản phối hợp với UBND các huyện, thị xã, thành phố chỉ đạo các cơ quan chuyên môn tổ chức tuyên truyền cho người dân về sự nguy hiểm, tác hại của việc nhập lậu, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật, giống vật nuôi và thủy sản từ nước ngoài vào Việt Nam, nguy cơ xâm nhiễm các dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm (dịch tả heo châu Phi), mất an toàn thực phẩm; vận động người dân không tham gia, tiêu thụ và tiếp tay cho việc nhập lậu, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật vào Việt Nam; phối hợp chính quyền địa phương và các ngành chức năng kịp thời phát hiện, bắt giữ và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

Nhằm thực hiện đồng bộ, kịp thời để tháo gỡ những khó khăn của ngành chăn nuôi, cũng như giữ an toàn cho đàn vật nuôi trên địa bàn, chị Lý Thị Thảo, Phó trưởng Trạm Chăn nuôi, Thú y - Thủy sản huyện Châu Thành, cho biết: Trạm thường xuyên phối hợp với UBND các xã, thị trấn kiểm tra định kỳ hoặc đột xuất việc vận chuyển gia súc, gia cầm. Bên cạnh đó, còn thực hiện nghiêm việc kiểm dịch vận chuyển gia súc, gia cầm trên địa bàn quản lý, giữ mối liên hệ tốt với các tỉnh bạn nhằm kiểm soát chặt chẽ việc vận chuyển động vật giữa các nơi, đảm bảo giữ an toàn cho đàn vật nuôi trên địa bàn được phát triển tốt nhất.

Quan tâm bảo vệ, phát triển đàn

Anh Trần Hoàng Phủ, ở ấp Phú Bình, thị trấn Mái Dầm, huyện Châu Thành, cho rằng để đạt được hiệu quả trong chăn nuôi, chúng ta cần phải chú trọng vào nhiều yếu tố. Vì sức khỏe của vật nuôi là yếu tố quan trọng được đặt lên hàng đầu đối với các hộ làm nghề chăn nuôi. Chăm sóc, đảm bảo đàn vật nuôi được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng và điều kiện sống tốt nhất không chỉ giúp tăng năng suất, mà còn giảm thiểu nguy cơ nhiễm bệnh và cải thiện chất lượng sản phẩm. Đồng thời, cần ưu tiên bảo vệ môi trường, áp dụng các phương pháp chăn nuôi bền vững, tránh sử dụng hóa chất độc hại và giảm thiểu ô nhiễm môi trường, quản lý chất thải một cách hợp lý là cần thiết để chăn nuôi đạt hiệu quả.

Bên cạnh đó, anh Phủ cho biết tiết kiệm tài nguyên là chìa khóa để đảm bảo tính bền vững của ngành chăn nuôi. “Chúng ta cần phải sử dụng hợp lý nước và thức ăn, tối ưu hóa quy trình sản xuất và tránh lãng phí. Điều này không chỉ giúp giảm chi phí mà còn làm giảm tác động tiêu cực đến môi trường”, anh Phủ chia sẻ thêm.

Chị Bùi Thị Thoa, ở ấp Phú Hòa, xã Đông Phú, huyện Châu Thành, cho biết: “Trong quá trình phát triển đàn và mở rộng quy mô chăn nuôi, tôi không chỉ tập trung vào tăng sản lượng, mà còn chú trọng vào sự an toàn và phát triển bền vững. Nhờ sự hướng dẫn và giúp đỡ của cán bộ thú y địa phương, tôi đã chăm sóc và nuôi 4.000 con gà một cách hiệu quả hơn, vì tôi đặt sức khỏe của đàn gà lên hàng đầu, tôi cũng thường xuyên thực hiện các biện pháp kiểm soát bệnh tật và chăm sóc định kỳ”.

Theo Chi cục Chăn nuôi, Thú y - Thủy sản tỉnh, phát triển chăn nuôi bền vững đòi hỏi sự chuyển đổi trong cách thức quản lý và sản xuất. Để chăn nuôi hiệu quả bền vững, việc áp dụng các chương trình khuyến nông, chăn nuôi theo chuỗi khép kín và kinh tế tuần hoàn, đảm bảo người chăn nuôi có thể làm chủ được kỹ thuật sản xuất an toàn và hiệu quả là điều cần thiết. Việc chuyển giao quy trình và công nghệ chăn nuôi cho nông hộ và trang trại cũng là một phần quan trọng của quá trình này, giúp họ phù hợp với từng loại vật nuôi cụ thể. Đồng thời, việc đa dạng hóa các chương trình truyền thông cũng góp phần thay đổi nhận thức và thói quen không phù hợp trong chăn nuôi, từ đó nâng cao chất lượng sản phẩm và đảm bảo an toàn thực phẩm. Quản lý và thống kê đàn vật nuôi một cách hiệu quả cũng là yếu tố then chốt để theo dõi sự phát triển và đánh giá chất lượng giống vật nuôi, hỗ trợ việc ra quyết định chính sách và đầu tư một cách thông minh và bền vững.

Bài, ảnh: MAI THANH

Liên tục trong hơn 3 tháng qua, giá heo hơi tại vùng ÐBSCL và nhiều địa phương trong nước có xu hướng phục hồi trở lại. Nếu so với thời điểm cuối năm 2023 và đầu năm 2024, hiện giá heo hơi đã tăng tổng cộng hơn 10.000 đồng/kg và đang ở mức cao nhất trong hơn 7 tháng qua. Những ngày gần đây, giá heo nơi được nông dân bán cho thương lái ở mức từ 59.000-62.000 đồng/kg. Với mức giá này, nhiều hộ chăn nuôi đã có thể kiếm lời, không còn bị lỗ vốn như những tháng trước. Tuy nhiên người dân vẫn ngại tái đàn...

Hiện nay, nhiều hộ dân trên địa bàn TP Cần Thơ quan tâm đầu tư chăn nuôi heo theo mô hình trang trại. Trong ảnh: Chăn nuôi heo tại một hộ dân ở huyện Cờ Đỏ.

Giá heo hơi tăng do nguồn cung tại nhiều địa phương giảm so với các tháng trước vì lượng heo tới lứa xuất bán không nhiều, cũng như do người dân giảm nuôi heo. Thời gian qua, chăn nuôi heo không có lời vì giá heo hơi ở mức thấp, trong khi giá thức ăn gia súc và nhiều chi phí đầu vào ở mức cao nên có nhiều hộ đã nghỉ nuôi heo, nhất là các hộ chăn nuôi heo quy mô nhỏ lẻ. Ngoài ra, nhiều hộ chăn nuôi heo cũng giảm số lượng đàn heo nhằm hạn chế thua lỗ do giá thấp và rủi ro do dịch bệnh, nhất là bệnh dịch tả heo châu Phi và bệnh heo tai xanh vẫn còn xuất hiện tại một số nơi trong nước. Gần đây, nhu cầu tiêu thụ thịt heo tại nhiều nơi ở mức cao và có xu hướng tăng cũng tạo điều kiện cho giá heo hơi phục hồi. Đặc biệt, nhiều tiểu thương và doanh nghiệp tăng cường thu mua heo nhằm chuẩn bị nguồn hàng phục vụ nhu cầu thị trường dự báo tăng vào dịp lễ 30-4 và 1-5 tới đây.

Dù heo hơi đã tăng giá so với những tháng trước nhưng nhìn chung vẫn còn thấp so với các năm trước, nhất là trong các năm 2021 và 2022. Do vậy, người chăn nuôi heo kỳ vọng tới đây giá heo hơi tiếp tục khởi sắc, đồng thời giá thức ăn và các chi phí đầu vào phục vụ chăn nuôi heo được kéo giảm trở lại. Trong năm 2021, giá heo hơi có nhiều thời điểm lên đến 80.000-85.000 đồng/kg, còn trong năm 2022, heo hơi cũng từng đạt được mức giá khá cao, từ 65.000-70.000 đồng/kg. Riêng trong năm vừa qua, giá heo hơi cũng từng tăng lên ở mức 61.000-63.000 đồng/kg vào hồi tháng 7-2023, nhưng sau đó giá đã liên lục giảm trở lại. Đến những tháng cuối năm 2023 và đầu năm 2024, giá heo hơi tại nhiều nơi chỉ còn ở mức 48.000-50.000 đồng/kg, theo đó đa phần những hộ chăn nuôi heo theo quy mô nhỏ lẻ đều bị thua lỗ nặng. Riêng một số doanh nghiệp và hộ dân chăn nuôi heo theo quy mô trang trại có thể hòa vốn hoặc kiếm lời chút ít nhờ chăn nuôi quy mô lớn, tự sản xuất con giống và thức ăn hoặc mua được nguồn thức ăn với giá sỉ. Với giá heo hơi ở mức từ 59.000-62.000 đồng/kg như hiện nay, phần lớn người chăn nuôi heo đều có lời. Song, do chăn nuôi heo còn đối mặt với nhiều khó khăn và rủi ro nên nhiều hộ dân vẫn còn ngán ngại tái đàn heo.

Ông Phạm Mạnh Cương, ngụ Ấp 1, xã Thới Hưng, huyện Cờ Đỏ, TP Cần Thơ, cho biết: “Gần đây, đã có hộ dân tại địa phương bán heo hơi được với giá 60.000 đồng/kg. Với mức giá này, xuất bán mỗi con heo khoảng 100kg, người nuôi có thể kiếm lời khoảng 500.000 đồng, riêng những hộ dân tự sản xuất con giống để nuôi heo thịt có thể kiếm lời 1 triệu đồng mỗi con. Tuy nhiên, sau một thời gian dài chăn nuôi heo bị thua lỗ, đa phần bà con tại địa phương không dám đẩy mạnh phát triển nuôi heo. Hiện gia đình tôi cũng chỉ nuôi heo với số lượng ít, chưa dám tăng đàn vì còn lo giá heo hơi không ổn định và sợ gặp các rủi ro dịch bệnh”. Thực tế cho thấy, có nhiều hộ dân trước đây nuôi heo với số lượng khá lớn và có sẵn chuồng trại nhưng nay vẫn “treo chuồng”, chứ cũng chưa dám nuôi trở lại. Nguyên nhân do lo ngại rủi ro về giá cả và dịch bệnh, cũng như gặp khó về vốn sau thời gian dài chăn nuôi heo bị lỗ vốn. Với tình hình giá thức ăn gia súc và nhiều chi phí đầu vào phục vụ chăn nuôi heo đang ở mức khá cao, người chăn nuôi heo theo quy mô nhỏ vẫn chưa có lời nhiều.

Ông Trần Văn Vững ở ấp Đông Lợi, xã Đông Hiệp, huyện Cờ Đỏ, cho biết: “Chi phí đầu tư để nuôi heo khá cao và lợi nhuận từ nuôi heo chưa thật sự hấp dẫn nên nhiều hộ dân vẫn chưa dám tái đàn dù đã có sẵn chuồng trại. Hiện giá thành chăn nuôi có tăng so với trước do giá heo giống đã tăng lên ở mức từ 1,2-1,5 triệu đồng/con. Bên cạnh đó, giá nhiều loại thức ăn chăn nuôi cũng tiếp tục ở mức khá cao, với từ 350.000-500.000 đồng/bao, tùy loại. Để nuôi một con heo đạt 100kg, hiện người nuôi phải bỏ ra số tiền từ 5-5,5 triệu đồng trở lên. Trong đó, chi phí tiền thức ăn khoảng 3,3-3,5 triệu đồng và tiền con giống khoảng 1,2-1,5 triệu đồng, chi phí tiền điện, nước và thuốc thú y khoảng 500.000 đồng/con…”.

Phát triển chăn nuôi heo tại các hộ gia đình không chỉ giúp tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho nhiều hộ gia đình ở nông thôn mà còn góp phần chủ động nguồn cung thịt heo trong nước, bình ổn thị trường và hạn chế việc nhập khẩu heo. Do vậy, ngành chức năng cần quan tâm tháo gỡ các khó khăn cho các hộ chăn nuôi heo, đặc biệt cần có chính sách ưu đãi cho ngành chăn nuôi, hỗ trợ về vốn, về kỹ thuật để chăn nuôi heo đạt hiệu quả và chủ động phòng tránh các loại dịch bệnh. Đồng thời, quan tâm kết nối cung - cầu, hỗ trợ người dân trong liên kết với doanh nghiệp để ổn định giá cả đầu ra sản phẩm. Khuyến khích các doanh nghiệp, tiểu thương và người dân ưu tiên kinh doanh và tiêu dùng thịt heo nội địa. Đồng thời, quan tâm siết chặt công tác quản lý thị trường để ngăn chặn các loại thịt gia súc gia cầm nhập lậu, từ đó tạo điều kiện cho người chăn nuôi heo trong nước bán được heo với mức giá tốt.

Bài, ảnh: KHÁNH TRUNG

Hiếu Giang tổng hợp